Voor de aanzienlijke invloed die haar muziek heeft, is Meshell Ndegéocello (Swahili voor 'vrij als een vogel') een relatief onbekende naam. Haar sound heeft de weg gebaand voor bekendere artiesten als Erykah Badu, D'Angelo, Jill Scott en Bilal. Begin jaren '90 greep Ndegéocello al terug naar de zwarte muziek uit de zeventiger jaren, en gaf deze een actuele facelift.Haar muzikale activiteiten gaan terug naar de jaren '80, toen Ndegéocello rondhing in de toen bloeiende go-go scene in Washington D.C. Ze speelde met prominente bands uit het genre als Little Bennie and the Masters en Rare Essence.Ndegéocello is een gevierd bassist, en won in 1996 de Best Bass Player Award bij de Orville H. Gibson Guitar Awards. Derhalve speelde Ndegéocello bij niet de minste personen; Prince, Mick Jagger, Madonna, Lenny Kravitz, om over Lenny White, The Black Rock Coalition en Alanis Morisette nog maar niet te zwijgen. Ndegéocello tekende een contract bij Maverick, naar eigen zeggen vanwege de creatieve en artistieke vrijheid die het label haar bood.En daar maakt Ndegéocello gretig gebruik van. Haar albums (Plantation Lullabies uit 1993, Peace Beyond Passion uit 1996 en Bitter uit 1999) werden steevast goed ontvangen door de critici.
Bij het beluisteren van 'Cookie: The Anthropological Mixtape' is al gauw duidelijk waarom. Ndegéocello's muziek is veelzijdig, sophisticated, intelligent en eigenzinnig. Moeiteloos smelt ze hiphop, go-go, funk, soul, spoken word, jazz en rock samen. Ndegéocello omzeilt moeiteloos de valkuilen die het fuseren van genres met zich meebrengt. Nergens plakt ze gemakzuchtig clichés aan elkaar.
'Cookie' klinkt alsof Ndegéocello 'There's a Riot Going On' van Sly & The Family Stone door een tijdmachine heeft gehaald en een technologische behandeling heeft gegeven. De sound is geavanceerd, intricate en uiterst gelaagd. De muziek is tot in detail uitgewerkt. Zo zitten er minutieuze veranderingen in de ritmiek die pas bij een secure beluistering van de muzikale opbouw opvallen. Ondanks de complexiteit en rijkdom klinkt Cookie opmerkelijk rauw en ruimtelijk.
Maar ook op het tekstuele vlak toont Ndegéocello zich een intelligent artiest met scherpe sociale commentaren in de traditie van Gil Scott-Heron (wier stem Ndegéocello op het album overigens ook samplet). Zo bekritiseert ze op het tweedelige 'Dead Nigga Blvd.' De futiliteit van het vernoemen van straten naar overleden zwarte activisten, terwijl de leefomstandigheden van veel Afro-Amerikanen niet verbeterd worden. Ook het onderwerp liefde wordt door Ndegéocello behandeld. Op 'Barry Farms' zingt Ndegéocello over een lesbische relatie tussen twee tienermeisjes. Een van hen is echter bang dat het uit komt, en beëindigt de relatie. De ander voelt zich gebruikt. Nimmer wordt Ndegéocello sentimenteel, maar blijft ijzig en cynisch.
'Cookie' is een briljant album dat ontegenzeggelijk een van de beste van het jaar is. Ndegéocello komt dicht in de buurt van muzikale perfectie die sinds 'Gaucho' van Steely Dan zelden aan de dag is gelegd. Het risico van perfectie is dat de muziek glad, klinisch en dus gevoelloos wordt, maar evenals Walter Becker en Donald Fagen weet Ndegéocello zich hiervoor te behoeden. Dat bewijst de hand van een ware meesteres.
Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl
