Geen keuze voor Europa, maar tegen het populisme

Foto: Kleuske/Wikipedia

Blijdschap in Brussel, Berlijn en de andere buurlanden. Windvaan Nederland, jubelt men, heeft gekozen voor Europa! Maar de verkiezingsoverwinning van VVD en PvdA en de nederlaag van PVV en de SP zijn niet zozeer een uiting van eurofilie, als wel een afrekening met het populisme.

Het besef dat het vijf voor twaalf is, is doorgedrongen tot de kiezer. De crisis woekert al jaren voort en het einde is nog niet in zicht. De balans wordt opgemaakt: wat heeft tien jaar populisme ons gebracht? Het vertrouwen van de burger in de politiek is sinds de Fortuyn-revolutie niet gestegen, eerder gekrompen door voortdurende verdachtmakingen en interne strijd in de LPF en uiteindelijk ook de PVV. De massa-immigratie is geen halt toegeroepen. De samenleving raakte gepolariseerd door een schijnbare links-rechts-tegenstelling. Cynisme vierde hoogtij.

Iedereen was doordrongen van de noodzaak van hervormingen om de economie er weer bovenop te krijgen, ook als die pijnlijk waren. Toen het kabinet-Rutte eindelijk spijkers met koppen wilde gaan slaan in het Catshuis, liep Wilders weg. Het enige succes dat de PVV op haar conto kan schrijven is de dierenpolitie.

De partij dacht te gaan scoren met een anti-Europa-campagne. Wilders' ooit zo gewiekste oneliners sloegen echter dood. Opvallend was dat de PvdA aan haar opmars begon toen Diederik Samsom in het premiersdebat van RTL afrekende met de stoere taal van Wilders en Rutte dat de gulden moest terugkomen en er geen cent meer naar Griekenland mocht, en pleitte voor een eerlijk verhaal. De kiezer bleek Europa als realiteit te aanvaarden. Wat nog niet wil zeggen dat hij pro-Europees is.



Na vier crisisjaren snakt het volk naar oplossingen, en is de kiezer tot inzicht gekomen dat de degelijke, traditionele middenpartijen – en niet de schreeuwerige populisten die weglopen voor hun verantwoordelijkheid als het erop aankomt – misschien toch wel de beste papieren hebben om de boel weer op de rails te krijgen. Niet dat de onvrede over de politiek verdwenen is. Maar het speelkwartier is over.