Bert Koenders (Tweede Kamerlid PvdA)
Ik vond het goed en levendig debat, ook een goed inhoudelijk debat. Dat vond niet iedereen, maar goed, in Nederland zijn de debatten inhoudelijk ook niet altijd even goed.
Bush was duidelijk assertiever dan in het eerste debat, hij had veel humor en kracht. Maar inhoudelijk vond ik hem mager op alle punten. Met zijn humor wist hij dat wel ten goede uit te buiten.
Kerry is langdradig, het is moeilijk te doorgronden waar hij staat. Hij is saai, en komt pas op het eind to the point. Inhoudelijk beredeneert hij zijn standpunten wel beter. Maar je ziet dat het Kerry niet lukt om zich aan te passen aan de losse presentatie van Bush.
Bush is wat mij betreft de winnaar, ook al is niet iedereen het daarmee eens.
Steve Weiss (Voorzitter Republicans Abroad)
Ik voel me erg triomfantelijk. Bush deed het fantastisch. Als je kijkt naar het eerste debat, kun je zeggen dat Kerry won op stijl en Bush op inhoud. Deze keer heeft Bush gewonnen op zowel inhoud als stijl. Deze keer heeft Bush Kerry uitgedaagd. Hij benadrukte de inconsistentie van Kerry’s beleid, bijvoorbeeld over Irak. Bush confronteerde Kerry met de vraag hoe hij zijn bondgenoten kan beledigen, en vervolgens om meer troepen kan vragen.
En eergisteren bleek uit het rapport van Charles Duelfer [het hoofd van de Amerikaanse wapeninspecteurs – red.] dat als Kerry spreekt van de coalitie van de omgekochten, hij het eigenlijk over Rusland, Duitsland en Frankrijk heeft. Zij kregen namelijk gunsten van Saddam, zodat hij niet onder controle gebracht hoefde te worden. Dat bewijst het bankroet van Kerry’s ideeën van alles via de Verenigde Naties spelen, en wereldtoppen organiseren.
Het debat was een vooruitblik op het volgende debat, dat over binnenlandse kwesties gaat. Het viel me op hoe afgelezen Kerry was, het leek alsof hij zinnen uit een toespraak oplas. Zoals bijvoorbeeld over het stamcelonderzoek, wat een omstreden onderwerp is in de VS. Bush bleek duidelijk veel nagedacht te hebben over het onderwerp, had duidelijk oog voor het morele dilemma, en had een evenwichtig afweging tussen de wetenschappelijke en ethische argumenten. Kerry gaf daarentegen een ondoordacht antwoord.
Dit debat is goed samen te vatten met Bush’ uitspraak “je kunt vluchten, maar je kunt je niet verbergen”. Na twintig jaar in de Senaat, heeft Kerry aan geen enkel beleid gevolg gegeven.
Robert Checkoway (Voorzitter Democrats Abroad)
Het was frustrerend om Bush en Kerry heen en weer te horen roepen over weer dezelfde vragen en antwoorden. De hele verkiezingscampagne komt neer op twee vragen: Irak en de economie. Het is steeds weer dezelfde verdeling tussen de vraag of de wereld veiliger is na de verwijdering van Saddam Hussein, en het fundamentele meningsverschil over de vraag of de economie weer opleeft door belastingverlagingen voor de rijken of meer steun aan de armen. Bush kwam weer met zijn simplistische, zwart-witte oneliners en had op geen enkele vraag een antwoord. Kerry liet echter de werkelijkheid met al zijn complexiteiten zien.
Het gevaar is dat de kiezer niets te weten komt over complexe kwesties als gezondheidzorg. Er kleeft zo veel partijpolitieke verdraaiing aan. De mensen weten niet wat ze moeten geloven. De campagne wordt zo gedomineerd door Irak en de economie, dat kwesties die de persoonlijke levens van de mensen raken, niet aan bod komen. Zo hoor ik helemaal niets over het milieu. En dat is gevaarlijk.”
Joost Niemöller (Journalist/schrijver)
Het was deze keer veel gedetailleerder, ze gingen veel meer in op verschillende zaken. Ik vond het wel jammer dat er niets nieuws gezegd werd. Het was grotendeels weer een herhaling van Irak. Jammer dat er niet werd ingegaan op actuele onderwerpen, zoals bijvoorbeeld die aanslagen op het Hilton Hotel in Egypte.
Ik vond Kerry zelfverzekerder, hij deed het beter dan de vorige keer. Maar Bush speelde op momenten heel handig in op wat er onder de mensen leeft, namelijk dat de kiezer moeite heeft Kerry te begrijpen omdat hij heel complex over kwesties spreekt. Bush was heel goed in het weergeven van de essentie van de zaak.
Bush had daarnaast goed geleerd van het vorige debat, bijvoorbeeld dat hij niet chagrijnig mocht kijken. Hij glimlachte ook, maar dat vond ik nogal gemaakt. Hij hakkelde minder, sprak vloeiender. Ik weet trouwens niet of dat er echt toe doet, de media maken daar een punt van, maar ik vraag me af of dat ook bij de kiezer leeft.
Ik vind het moeilijk om een winnaar aan te wijzen. De vorige keer zei ik 0-0, nu zeg ik 1-1. Voor een echte winnaar moet er iets nieuws aan bod komen.
Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.
