‘Soul searching’ begint voor Democraten

Hoe kon president Bush de verkiezingen winnen? De Democraten gaan bij zichzelf te rade over wat ze in de campagne verkeerd hebben gedaan.

Hoe kan zo’n omstreden president, die onder valse voorwendselen een oorlog in Irak begon, het land vervolgens in een moeras van geweld liet wegzakken, de werkgelegenheid liet slinken en het begrotingstekort tot recordhoogte liet oplopen, toch nog met een aanzienlijke meerderheid herkozen worden?

Daags na het verlies speculeren partijleden openlijk over welke factoren leidden tot het verlies van hun kandidaat John Kerry. Senator Dick Gephardt, eerder dit jaar nog concurrent van Kerry om de kandidatuur van de Democraten voor het presidentschap, denkt dat Kerry’s ideeën populair waren, maar dat de organisatie van de partij tekortschoot in vergelijking met het vermogen van de Republikeinen om stemmen te trekken.

“Ze hebben de infrastructuur van de wapenlobby en de religieuze organisaties aangewend”, aldus Gephardt. “En wij worstelen daarmee.”

Normen en waarden
Senator Bob Graham vindt dat de Democraten zich moeten bezinnen op belangrijke onderwerpen. “We moeten discussiëren over wat onze strategie moet zijn in de oorlog tegen terrorisme.
“We moeten ook discussiëren over hoe we het debat over waarden van God, wapens, homo’s kunnen laten uitstijgen tot tolerantie, zorg voor anderen en liefde.”

“Onze fout is dat we ons niet uitspreken over ons geloof, en we ons niet inleven in mensen die geloven”, zegt Gephardt, doelend op het grote aantal religieuze kiezers die president Bush trok.

Culturele verschuiving
Maar andere Democraten denken dat het probleem fundamenteler is. “Er is een culturele verschuiving aan de gang in dit land”, zegt een anoniem partijlid. “Het land wordt conservatiever, hun basis groeit.”

Oppositiepartij
Maar Douglas Sosnik, voormalig adviseur van president Clinton en de campagne van Kerry, vindt dat de Democraten zich moeten profileren als een alternatief voor religieus-rechts, en als oppositiepartij. “Wat betekent het om een oppositiepartij te zijn? Een effectieve oppositiepartij is gegrondvest buiten de bijbelgordel.”

Daarbij moeten de Democraten rekening houden met wat er leeft bij de doorsnee Amerikaan, stelt Afgevaardigde Kan Schakowsky. Nu president Bush de sociale zekerheid wil privatiseren, moeten de Democraten juist benadrukken dat ze een vangnet willen ‘omdat we om u geven’.

Te soft
Volgens analisten is de oorzaak van Kerry’s verlies eenvoudig aan te wijzen; hij heeft erin gefaald zichzelf en zijn visie duidelijk neer te zetten. Kerry’s campagnestrategen zijn ervan uitgegaan dat Bush zou verliezen omdat hij zo omstreden was, en adviseerden hun kandidaat om een optimistische campagne te voeren. Kerry wist echter niet de genadeloze Republikeinse aanvallen op zijn karakter af te weren.

Pas half september ging Kerry in de tegenaanval, en toen was het al te laat. Uiteindelijk gaf Bush vorm aan de persoon Kerry, in plaats van Kerry zelf. “We hadden geen consistente aanvalsstrategie tegen Bush tot een laat moment in de campagne”, zegt Democratisch strateeg Bill Carrick.

Daarentegen aarzelde Bush’ campagne niet om een uitgekiende strategie van genadeloze aanvallen op Kerry te volgen. Vanaf het moment dat Bush in het voorjaar zijn mediaoffensief opende, hamerde hij erop dat Kerry een weifelende president zou zijn. Keer op keer wees Bush op de inconsistente uitspraken van Kerry, en schilderde hem af als iemand die meewaait met de politieke wind.

“Ik stemde voor de 87 miljoen dollar voordat ik er tegen stemde”, zei Kerry in maart over een resolutie voor extra geld voor de militaire operaties in Irak en Afghanistan. Het Bush-kamp dook als een dankbare aasgier op deze verspreking.

Tegenaanval te laat
Ook geloofden Kerry’s strategen dat zijn status als oorlogsheld voldoende garantie bood voor een sterke leider. Een plan voor de nationale veiligheid had Kerry echter niet, stellen politicologen. Toen de Swift Boats Veterans for Truth Kerry’s oorlogsverleden in twijfel trokken, was zijn zaak niet zo sterk meer. Zeker niet omdat Kerry veel te laat in de tegenaanval ging.

Bush’ Irak-beleid duidelijk
Bush’ Irak-beleid was zonder meer omstreden. Toch wist Kerry daar niet van te profiteren. “Bush zette in op een bepaalde theorie over de oorlog”, zegt de Democratische opiniepeiler Geoffrey Garin. “De kiezers kregen echter geen hoogte van waar Kerry echt in geloofde.” Met andere woorden, Bush’ standpunt was dan wel niet populair, het was tenminste wel duidelijk.

Gemis aan ideologie
Voor veel kiezers ontbrak het Kerry tevens aan een visie. De pragmaticus ging prat op zijn dossierkennis, terwijl de mensen meer behoefte hadden aan een ideologie, een inzicht in Kerry’s waarden. Dit was een twistpunt in het campagneteam, omdat Kerry zijn expertise zag als een ideologie an sich.

“Hij was niet in staat iets hogers uit te spreken dan een reeks onderwerpen en beleidsvoornemens, en het knaagde aan mensen dat ze niet wisten waar hij voor stond”, zegt een Democraat die bekend is met de interne discussies binnen Kerry’s campagne.

Tegelijkertijd richtte de campagne zich amper op wat Kerry heeft gepresteerd in zijn twintig jaar in de Senaat. Dat deed Bush zelf wel; “Je kunt vluchten, maar je kunt je niet verstoppen”, zei Bush schertsend in een van de debatten, doelend op Kerry’s stemmen tegen belastingverlagingen. De president wist Kerry daarmee af te schilderen als een ‘liberal’, een vies woord in conservatief Amerika.

Hillary Clinton
Direct na Kerry’s verlies viel de naam van zijn opvolger: Hillary Rodham Clinton. De echtgenote van de immens populaire oud-president wordt al jaren gezien als de eerste vrouwelijke president van Amerika. Het is echter twijfelachtig of Hillary de Democraten in 2008 aan een overwinning kan helpen; ze staat evenals Kerry te boek als elitair. Willen de Democraten terugkeren in het Witte Huis, dan moeten ze aansluiting zien te vinden bij ‘Joe Six-pack’.

Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.

Planet Panel: Niets nieuws in debat Bush-Kerry

Planet Internet stelde een vierkoppig panel samen van twee voorstanders van president Bush en twee aanhangers van John Kerry, die de debatten tussen de twee kandidaten volgen en becommentariëren. De panelleden waren teleurgesteld dat het tweede debat een herhaling was van stellingen over Irak en de economie, die in de campagne al uitvoerig aan bod zijn gekomen zijn.

Bert Koenders (Tweede Kamerlid PvdA)
Ik vond het goed en levendig debat, ook een goed inhoudelijk debat. Dat vond niet iedereen, maar goed, in Nederland zijn de debatten inhoudelijk ook niet altijd even goed.
Bush was duidelijk assertiever dan in het eerste debat, hij had veel humor en kracht. Maar inhoudelijk vond ik hem mager op alle punten. Met zijn humor wist hij dat wel ten goede uit te buiten.
Kerry is langdradig, het is moeilijk te doorgronden waar hij staat. Hij is saai, en komt pas op het eind to the point. Inhoudelijk beredeneert hij zijn standpunten wel beter. Maar je ziet dat het Kerry niet lukt om zich aan te passen aan de losse presentatie van Bush.
Bush is wat mij betreft de winnaar, ook al is niet iedereen het daarmee eens.

Steve Weiss (Voorzitter Republicans Abroad)
Ik voel me erg triomfantelijk. Bush deed het fantastisch. Als je kijkt naar het eerste debat, kun je zeggen dat Kerry won op stijl en Bush op inhoud. Deze keer heeft Bush gewonnen op zowel inhoud als stijl. Deze keer heeft Bush Kerry uitgedaagd. Hij benadrukte de inconsistentie van Kerry’s beleid, bijvoorbeeld over Irak. Bush confronteerde Kerry met de vraag hoe hij zijn bondgenoten kan beledigen, en vervolgens om meer troepen kan vragen.
En eergisteren bleek uit het rapport van Charles Duelfer [het hoofd van de Amerikaanse wapeninspecteurs – red.] dat als Kerry spreekt van de coalitie van de omgekochten, hij het eigenlijk over Rusland, Duitsland en Frankrijk heeft. Zij kregen namelijk gunsten van Saddam, zodat hij niet onder controle gebracht hoefde te worden. Dat bewijst het bankroet van Kerry’s ideeën van alles via de Verenigde Naties spelen, en wereldtoppen organiseren.
Het debat was een vooruitblik op het volgende debat, dat over binnenlandse kwesties gaat. Het viel me op hoe afgelezen Kerry was, het leek alsof hij zinnen uit een toespraak oplas. Zoals bijvoorbeeld over het stamcelonderzoek, wat een omstreden onderwerp is in de VS. Bush bleek duidelijk veel nagedacht te hebben over het onderwerp, had duidelijk oog voor het morele dilemma, en had een evenwichtig afweging tussen de wetenschappelijke en ethische argumenten. Kerry gaf daarentegen een ondoordacht antwoord.
Dit debat is goed samen te vatten met Bush’ uitspraak “je kunt vluchten, maar je kunt je niet verbergen”. Na twintig jaar in de Senaat, heeft Kerry aan geen enkel beleid gevolg gegeven.

Robert Checkoway (Voorzitter Democrats Abroad)
Het was frustrerend om Bush en Kerry heen en weer te horen roepen over weer dezelfde vragen en antwoorden. De hele verkiezingscampagne komt neer op twee vragen: Irak en de economie. Het is steeds weer dezelfde verdeling tussen de vraag of de wereld veiliger is na de verwijdering van Saddam Hussein, en het fundamentele meningsverschil over de vraag of de economie weer opleeft door belastingverlagingen voor de rijken of meer steun aan de armen. Bush kwam weer met zijn simplistische, zwart-witte oneliners en had op geen enkele vraag een antwoord. Kerry liet echter de werkelijkheid met al zijn complexiteiten zien.
Het gevaar is dat de kiezer niets te weten komt over complexe kwesties als gezondheidzorg. Er kleeft zo veel partijpolitieke verdraaiing aan. De mensen weten niet wat ze moeten geloven. De campagne wordt zo gedomineerd door Irak en de economie, dat kwesties die de persoonlijke levens van de mensen raken, niet aan bod komen. Zo hoor ik helemaal niets over het milieu. En dat is gevaarlijk.”

Joost Niemöller (Journalist/schrijver)
Het was deze keer veel gedetailleerder, ze gingen veel meer in op verschillende zaken. Ik vond het wel jammer dat er niets nieuws gezegd werd. Het was grotendeels weer een herhaling van Irak. Jammer dat er niet werd ingegaan op actuele onderwerpen, zoals bijvoorbeeld die aanslagen op het Hilton Hotel in Egypte.
Ik vond Kerry zelfverzekerder, hij deed het beter dan de vorige keer. Maar Bush speelde op momenten heel handig in op wat er onder de mensen leeft, namelijk dat de kiezer moeite heeft Kerry te begrijpen omdat hij heel complex over kwesties spreekt. Bush was heel goed in het weergeven van de essentie van de zaak.
Bush had daarnaast goed geleerd van het vorige debat, bijvoorbeeld dat hij niet chagrijnig mocht kijken. Hij glimlachte ook, maar dat vond ik nogal gemaakt. Hij hakkelde minder, sprak vloeiender. Ik weet trouwens niet of dat er echt toe doet, de media maken daar een punt van, maar ik vraag me af of dat ook bij de kiezer leeft.
Ik vind het moeilijk om een winnaar aan te wijzen. De vorige keer zei ik 0-0, nu zeg ik 1-1. Voor een echte winnaar moet er iets nieuws aan bod komen.

Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.

Privé-nummers Wilders op internet

Het privé-adres en de telefoonnummers van Tweede Kamerlid Geert Wilders liggen op straat. Weblogger Ertan heeft de gegevens op internet geplaatst.

Op zijn site schreef Ertan – die zichzelf profileert als ‘een moslim in Nederland’ en zijn weblog als satirisch omschrijft - vorige week dat hij vergeefs had geprobeerd contact op te nemen met Wilders. Antwoord bleef ‘zoals verwacht’ uit. Vervolgens kreeg Ertan van ‘een broeder’ twee telefoonnummers waarop Wilders bereikt kan worden. Via Google wist Ertan het privé-adres van het Kamerlid in Venlo op te duikelen. Overigens trekt Ertan weinig bezoekers, gemiddeld enkele tientallen per dag.

De conservatieve Wilders staat bekend om zijn felle standpunten ten opzichte van de islam. Eerder verklaarde hij hoofddoekjes ‘rauw te lusten’. De omstreden politicus deed een jaar geleden aangifte nadat hij op de islamitische website MaghrebOnline.nl met de dood was bedreigd.

Ertan: Het staat gewoon op internet
Ertan verklaart tegenover Planet Internet dat hij niet vindt dat hij Wilders mogelijk in gevaar heeft gebracht door diens adresgegevens te publiceren. “Dat staat gewoon op internet, iedereen kan hem volgen.”

Wilders: Heel vervelend
Tegenover Planet Internet noemt Wilders de kwestie ‘heel vervelend’, en voegt eraan toe dat hij het heeft ‘doorgegeven aan degenen die het moeten weten’. Wilders wilde niet zeggen of hij daarmee de politie bedoelt. Wel tekende de politicus aan dat de publicatie van zijn gegevens niet strafbaar is.

Wilders is niet gevoelig voor Ertans bewering dat zijn website satirisch van aard is. “Dat zegt me niks, niet iedereen ziet de satire ervan in.
“Hij zet het er niet op om mij bloemen te sturen.”

Halliburton achtervolgt Cheney

Halliburton gaat Dick Cheney nog eens de kop kosten. Die voorspelling deden politieke analisten al toen de Amerikaanse vice-president nog running mate was van George W. Bush in de vorige verkiezingscampagne. De laatste maanden lijkt die voorspelling steeds meer uit te komen. Dan kan president Bush zijn herverkiezing ook op zijn buik schrijven.

Misstappen van een zittende regering zijn koren op de molen van de uitdager in een verkiezingscampagne. Na alle ellende in Irak, heeft de Democratische presidentskandidaat John Kerry nu de Cheney-Halliburton connectie aangepakt om president Bush het vuur aan de schenen te leggen. In een e-mail aan zijn achterban roept Kerry op mee te doen aan een mediaoffensief om de vermeende bevoordeling van Cheneys voormalige bedrijf aan de kaak te stellen. Kerry vraagt zijn aanhangers ingezonden brieven te sturen of naar radioprogramma’s te bellen om de kwestie onder de aandacht te brengen.

Wellicht verspilt Kerry zijn energie, want de laatste maanden groeit het publieke wantrouwen tegen Cheney omdat het olieconcern Halliburton – waarvan Cheney van 1995 tot 2000 directeur was – voortdurend negatief in het nieuws komt. Mogelijk dat ook zonder Kerry’s inspanningen de kwestie Cheney en Bush zal nekken.

Al bij het aantreden van de pro-business regering leefde onder critici wantrouwen over de banden van Cheney met Halliburton, het bedrijf dat hij pas kort voor zijn vice-presidentschap verliet. Met een riante afvloeiingsregeling. Cheney heeft altijd ontkend dat hij nog financiële belangen in Halliburton had, maar in september vorig jaar concludeerde een Congrescommissie dat de vice-president nog altijd 433 duizend opties in het oliebedrijf bezat en op verkapte wijze nog salaris ontving.

Miljardencontract voor wederopbouw Irak
Maar de echte nattigheid werd in maart vorig jaar gevoeld, toen de oorlog in Irak nog maar enkele dagen oud was en bekend werd gemaakt dat Halliburton-dochter Kellogg, Brown & Root – kortweg KBR – drie weken voor de oorlog zonder mededinging een miljardencontract in de wacht sleepte voor de wederopbouw. Toen in binnen- en buitenland de wenkbrauwen omhoog gingen, was het verweer van de regering dat KBR nou eenmaal een logische keus was – gezien zijn ervaring in de eerste Golfoorlog – en werd nogmaals benadrukt dat Cheney niets met de toekenning te maken had.

Tot eind vorige maand een e-mail opdook waaruit bleek dat Cheney zich wel degelijk met de toekenning heeft bemoeid. In de e-mail, afkomstig van een functionaris van de genietroepen (US Army Corps of Engineers) van het Amerikaanse leger, staat dat onderminister van Defensie Douglas Feith, de derde man van het Pentagon, het contract regelt tussen Halliburton en de Amerikaanse regering. Feith zou de functionaris hebben geschreven ‘dat er geen problemen (met het Witte Huis) te verwachten zijn omdat alles al is geregeld met het kantoor van de VP (vice-president)’.

Inmiddels heeft de Democratische senator Frank Lautenberg de Amerikaanse minister van Justitie John Ashcroft opgeroepen een commissie in het leven te roepen die gaat onderzoeken of Cheney zich heeft ingezet voor de toekenning van het contract aan KBR. “Dit kan mijns inziens een groot regeringsschandaal worden”, aldus Lautenberg. Cheney blijft via zijn woordvoerder ontkennen en verwijt Lautenberg ‘politieke punten’ te willen scoren.

Halliburton stuurt te hoge rekeningen
In oktober raakte Halliburton al in opspraak omdat KBR veel te hoge facturen bij de regering zou hebben ingediend. De boekhoudafdeling van het Pentagon kwam erachter dat KBR de regering 61 miljoen dollar te veel in rekening heeft gebracht voor benzine die van Koeweit naar Irak werd getransporteerd. Bush eiste meteen dat het geld werd terugbetaald en het Pentagon stelde een strafrechtelijk onderzoek in. KBR ontkende de regering en de belastingbetaler op te lichten, maar ontsloeg wel twee medewerkers wegens omkoping en beloofde de regering ruim 27 miljoen terug te betalen. De smet op Cheneys blazoen was daarmee niet weggeveegd. Vooral niet omdat er mogelijk meer gevallen waren van te hoge factureringen, onder meer voor de catering in kantines van Amerikaanse legerbases in Irak.

Begin mei vroeg de Amerikaanse Afgevaardigde Henry Waxman bovendien om openbaarmaking van het contract, omdat KBR mogelijk te veel verdiende. Het bedrijf zou zeven miljard dollar krijgen om oliebranden te blussen, maar aan het einde van de oorlog waren er niet zo veel oliebronnen in brand gestoken als verwacht. Bovendien zou KBR van het Amerikaanse leger toestemming hebben gekregen om de Iraakse olie tijdelijk te exploiteren en te distribueren. Vorige week liet Waxman weten dat hij via de rechter documenten over de vermeende fraude van het Pentagon en USAID – het overheidsorgaan dat de wederopbouwcontracten voor Irak verdeelt – te krijgen.

Omkoping in Nigeria
Maar ook vanuit het buitenland begint Halliburton Cheney parten te spelen. De Franse autoriteiten onderzoeken al ruim een jaar een grote omkoopkwestie in Nigeria. Deze maand stelde ook de Amerikaanse beurswaakhond Securities and Exchange Commission (SEC) een onderzoek in. Het gaat om een speciaal fonds ter waarde van 180 miljoen dollar dat KBR samen met zijn Franse partner Technip zou hebben opgericht om de Nigeriaanse overheid om te kopen, zodat ze voor opdrachtgever Shell een gasfabriek konden bouwen. De zaak speelde in de tijd dat Cheney directeur was van Halliburton. Het is nog onduidelijk of Cheney van het zogeheten ‘slush fund’ op de hoogte was, maar de Franse onderzoeksrechters sluiten niet uit dat de Amerikaanse vice-president in de toekomst aangeklaagd wordt voor corruptie.

Nu Halliburton diverse keren in opspraak is geraakt wegens malversaties, en vermeende betrokkenheid van Cheney, wordt de herverkiezing van president Bush steeds moeilijker. Zeker nu zijn populariteit in een vrije val terecht is gekomen. Nou is Bush loyaal aan Cheney en zal hij zijn running mate niet zo snel de laan uit sturen. Maar als Halliburton de komende maanden gaat opspelen en een obstakel voor zijn herverkiezing gaat vormen, is het niet ondenkbaar dat Cheney een nieuwe betrekking mag gaan zoeken.

Cheney zelf lijkt onderhand zijn buik vol te hebben van alle aantijgingen. Toen senator Patrick Leahy dinsdag tijdens een fotosessie in de Senaat Cheney aansprak op Halliburton, antwoordde de vice-president iets in de trant van “fuck off” of “go fuck yourself”. Wellicht was dat de spreekwoordelijke druppel.

Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.

Een dagje Noord-Korea

Bij Noord-Korea denk je aan een totalitair land met militaire parades. Een tot op de tanden bewapend land dat de regio in een wurggreep houdt met zijn kernbom. Zelden wordt de buitenwereld een kijkje gegund in het uiterst gesloten Aziatische land. Regisseur/producent Pieter Fleury kreeg van het stalinistische regime toestemming om te filmen, en kwam terug met een fascinerende documentaire over het dagelijks leven van een Noord-Koreaans gezin. Planet Internet trof Fleury voor een video-interview.

Noord-Korea, een dag in het leven van Pieter Fleury – tevens maker van de in 2002 met een Gouden Kalf bekroonde documentaire Ramses over Ramses Shaffy - ging eind vorige maand in première. In de commentaarloze film leidt het gezin van Hong Sun Hui de kijker door het dagelijkse leven van het land van de Grote Leider Kim Jong Il. Hong Sun Hui, arbeidster in een textielfabriek, brengt 's ochtends haar dochtertje naar de kleuterschool en zingt daarbij een liedje: "de monsterlijke Amerikanen knielen en smeken om genade". In Hongs fabriek wordt alles door iedereen in schriftjes genoteerd; van aantallen geproduceerde broeken tot de hoeveelheid fouten die op een dag worden begaan. Iedereen is controleur en iedereen controleert elkaar en wordt op zijn beurt gecontroleerd door superieuren. Bij Hong in huis wonen haar moeder en haar jongere broer. De broer gaat naar Engels talenpracticum. Daar blijken Noord-Koreanen ook gewone mensen te zijn; ze lachen om een grapje of uit schaamte, helpen elkaar bij het zoeken naar een moeilijk woord ('Internet') en schrikken van het oorlogsleed dat en passant voorbijkomt in de les.

Na enkele maanden onderhandelen met het regime kreeg Fleury toestemming om met zijn crew te filmen in de hoofdstad Pyongyang. Wel werden ze aan de hand genomen van het filmbureau, dus de controle op wat Fleury registreerde was streng. Niettemin is Noord-Korea, een dag uit het leven geen propagandafilm geworden. De verheerlijking van Kim en de anti-Amerikaanse kretologie is voor Westerse ogen over the top. Bovendien heeft Fleury ook dingen gefilmd die het regime liever niet zou laten zien, zoals een stroomuitval in een fabriek. Ook al gaat Fleury niet in op andere aspecten van Noord-Korea als hongersnood en strafkampen voor dissidenten, verdiept zijn documentaire het beeld dat men van een totalitair regime heeft. Enerzijds wordt het vooroordeel bevestigd, anderzijds krijgt de Noord-Koreaanse samenleving een menselijk karakter.




Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl. M.m.v. Wouter Nieuwenhuis.

Het Vietnam van Bush?

Vandaag is het precies een jaar geleden dat Amerikanen en Irakezen het standbeeld van Saddam Hussein op het Firdausplein in Bagdad omver trokken. Het werd het symbool van het einde van de oorlog en het einde van het tirannieke regime. Maar een jaar later staat Irak in brand. 
Na de soennieten hebben nu ook de sjiieten – aanvankelijk voorstanders van de invasie – zich tegen de bezetting gekeerd. In meerdere steden wordt zwaar gevochten tussen Irakezen en coalitietroepen. Buitenlanders worden gegijzeld. Het lijkt erop dat Irak een nieuw Vietnam wordt.
Die parallel trok de vooraanstaande Democratische senator Ted Kennedy deze week. De Republikeinen reageerden woedend. In een zeldzame bemoeienis met een binnenlandse aangelegenheid riep minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell Kennedy op ‘voorzichtig en terughoudend’ te zijn.
De vergelijking gaat ook niet helemaal op. De Vietnamoorlog duurde veertien jaar, Irak net een jaar. In Vietnam sneuvelden zestigduizend Amerikaanse soldaten, in Irak passeerde dat aantal vorige week ‘pas’ de zeshonderd.

Militair gezien gaat de vergelijking tussen Irak en Vietnam niet op, stelt ook Robert Soeterik van de Middle East Research Associates (MERA). Zo is de schaal waarop er dagelijks slachtoffers vallen in Irak veel kleiner. Bovendien is de organisatiegraad van het Iraakse verzet veel lager dan die van de Vietcong, die bovendien gesteund werd door Rusland en China, aldus Soeterik tegen Planet Internet.
“Politiek valt er meer voor te zeggen. De Amerikanen zitten nu ook in de problemen. De strijd van de sjiitische Arabieren lijkt zich te verbreden naar een stadsguerrilla. Het begint erop te lijken dat het verzet onder de Iraakse bevolking steeds meer draagvlak krijgt”, stelt Soeterik. “Als het geweld uitmondt in een brede guerrilla, trekken de Amerikanen aan het kortste eind. Dan wordt het een niet te winnen oorlog.”
De situatie wordt steeds uitzichtlozer, voorziet Soeterik. “De VS komen steeds meer alleen te staan. Met het toenemende geweld en nu ook gijzelingen van buitenlanders, aarzelen steeds meer landen om troepen naar Irak te sturen of daar te houden. De Verenigde Naties aarzelen, de NAVO aarzelt. De VS hebben bovendien een logistiek probleem, de troepen moeten langer in Irak blijven omdat er geen vervanging beschikbaar is. Het conflict wordt steeds uitzichtlozer, er zijn geen alternatieven. Vertrekken is ook niet aan de orde, want dat is voor de Amerikanen gezichtsverlies.”
Toch acht Soeterik de terugtrekking van de VS de enige oplossing. “De Amerikanen moeten uit Irak weg, ze moeten de bezetting opgeven. De Amerikanen willen dat niet inzien, maar hun rol is uitgespeeld. Maar de terugtrekking van de Amerikanen levert wel degelijk een bijdrage aan de deëscalatie van de situatie.”
Het beste alternatief is dat de VN de wederopbouw overnemen, hoewel Soeterik ook daar een hard hoofd in heeft. “De VN hebben in Irak geen goede naam, vanwege de sancties en omdat ze over veel verschrikkingen van het regime van Saddam Hussein hebben gezwegen. Bovendien zien veel Irakezen de VN als het verlengstuk van de VS. Maar het is het enige alternatief. De Arabische landen willen het niet, Europa kan het niet.”

Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.