vrijdag 14 oktober 2022

Brian Jackson: eindelijk aan de beurt

Brian Jackson. (Foto: Christopher "Puma" Smith)

Brian Jackson treedt uit de schaduw van zijn voormalige strijdmakker Gil Scott-Heron met een nieuw solo-album.

Lees ook:

  • Gil Scott-Heron: het zwarte geweten

  • Of Brian Jackson vindt dat hij altijd over het hoofd is gezien? “Zeker, Gils schaduw was larger than life. Toen ik jong was, was ik erg verlegen, stil en onopvallend. Ik wilde graag de boodschap dienen. Maar er zijn nog veel meer mensen die hebben bijgedragen, zoals Malcolm Cecil en de leden van de Midnight Band”, reageert Jackson via Facetime vanuit zijn huis in Portland, Oregon, waar de New Yorker tegenwoordig woont.

    Godfather of rap

    This is Brian Jackson, luidt de titel van zijn nieuwe plaat. Alsof hij een introductie behoeft. Als muzikale wederhelft van spoken word dichter en zanger Gil Scott-Heron (1949-2011) schreef Jackson in de jaren 70 muziekgeschiedenis met intelligente protestliederen als The Revolution Will Not Be Televised, een aanklacht tegen consumentisme verpakt in een briljant, geestig en opzwepend spervuur van reclameslogans. De proto-rap wordt gezien als een voorloper van de hip-hop en leverde Gil Scott-Heron de eretitel van ‘godfather of rap’ op. 

    Hoe invloedrijk hun muziek is gebleken verwondert de 69-jarige Jackson nog altijd. “We borduurden voort op onze eigen invloeden. We waren leerlingen. Ons enige doel was om muziek te maken die van hetzelfde kaliber was, als een eerbetoon. Er waren andere artiesten die vóór ons kwamen die wij ook ‘sampelden’: Clark Terry, Oscar Brown Jr., Amiri Baraka, Leroy Jones, The Last Poets, The Watts Prophets. Wij waren slechts een onderdeel van die beweging.”  



    Zijn naam mag dan niet zo zijn blijven hangen in ons collectieve geheugen, This is Brian Jackson maakt duidelijk hoe belangrijk zijn rol was. De muziek klinkt vertrouwd en verwant aan Winter in America en Bridges, de monumentale jazzfunk-albums die hij maakte met Gil Scott-Heron. Niet zo verwonderlijk, verheldert Jackson. “Ik heb twee oude demo’s gebruikt. Het zijn opnames van Gil en mij uit de periode 1976-1979 waar ik aan werkte in de studio downtime. Deze twee demo’s waren nog in de beste staat. De nummers waren zo goed als af, we hebben hier en daar wat extra instrumentatie toegevoegd.”

    Welke nummers oud en nieuw zijn, mogen we van Jackson niet verklappen. “We willen een wedstrijd uitschrijven of mensen het kunnen horen”, lacht hij. 


    "Ik moest voor mijn eigen demo's betalen. 
    Dat kostte een paar honderd dollar per stuk"

    eBay

    Hoe Jackson zijn eigen demo’s weer in handen kreeg, is een ontluisterende geschiedenis. “Toen Gil en ik uit elkaar gingen, kwamen de banden her en der terecht. Het duurde even voordat ik ze had opgespoord. Vreemd genoeg belandde een aantal op eBay. Ik denk dat Gil zijn rekeningen voor de opslagruimte niet meer betaalde, dus de eigenaar heeft ze op eBay gezet. Daar werden bizarre bedragen voor neergeteld. Ja, ik moest ervoor betalen. Dat kostte een paar honderd dollar per stuk.” 

    Niet alleen moest Jackson betalen voor zijn eigen creaties, sinds hun wegen zich eind jaren 70 scheidden, ziet hij geen cent terug van de platen die hij met Gil Scott-Heron maakte. Van de samples die Kendrick Lamar en legio andere rappers gebruikten evenmin. Jackson, die zich genoodzaakt zag om een kantoorbaan te nemen als IT-medewerker bij de gemeente New York, heeft het er zichtbaar moeilijk mee. “Ik heb wel overwogen juridische stappen te nemen, maar de kosten weerhielden me ervan. Het kwam erop neer dat ik moest beslissen wie er te eten zou hebben. En dan koos ik altijd voor mijn kinderen.” 

    "Gil interpreteerde veel dingen als dat ik hem in de steek liet"

    Stukgelopen vriendschap

    Het is een pijnlijke erfenis van een stukgelopen vriendschap. “We hadden verschillende muzikale ambities. Gil was tevreden met wat we deden. Ik ook, maar ik probeerde ook een stap verder te zetten. Gil vond zijn muzikale capaciteiten beperkt, misschien voelde hij zich bedreigd en geïntimideerd door de ideeën die we met de band ontwikkelden. Dat gaf me een slecht gevoel, misschien moest ik terughoudender zijn en meer rekening houden met zijn onzekerheid. De reden waarom ik oorspronkelijk met hem ging samenwerken was om zijn boodschap te optimaliseren. Toen hij zei dat dat niet gebeurde, was dat een klap voor mij. Dus ik deed een stapje terug en liet de leiding van de band meer aan hem over. Maar Gil, vanuit zijn jeugd, had verlatingsangst. Hij interpreteerde veel dingen als dat ik hem in de steek liet, en dat hij dat een stap vóór moest zijn. ‘Ik verlaat jou voordat je mij verlaat’, snap je? Mogelijk speelden drugs daar ook in mee.”

    In de jaren 90 was er weer toenadering tussen de voormalige vrienden en traden ze zelfs weer samen op. “We probeerden het bij te leggen, maar toen werd Gil gearresteerd en moest hij naar de gevangenis. En dat gebeurde nog een keer. Onderwijl speelden er een heleboel problemen met publishing die niet werden opgelost.” 

    Gil overleed in 2011 na een decennialange worsteling met een cocaïneverslaving. Ondanks de frustratie overheerst bij Jackson de trots. “Het is ironisch; door onze pogingen om de traditie voort te zetten, met name de griot-traditie uit West-Afrika, zijn we zelf onderdeel geworden van die traditie. Ik voel me vereerd dat ik in het rijtje van die grootheden sta.”


    Dit artikel verscheen eerder in Jazzism.

    Geen opmerkingen:

    Een reactie posten