zaterdag 22 december 2001

Hiphop – het stiefkind van de popmuziek

In zijn ruwweg 25-jarige bestaan heeft hiphop inmiddels een plaats verworven binnen de gevestigde orde van de popmuziek. Hiphop domineert de hitlijsten, televisie en radio. Maar toch blijft hiphop het zwarte schaap van de muziek.

Gejatte muziek
Hiphop heeft zichzelf altijd al moeten verdedigen. De eerste jaren werd het afgedaan als een ‘fad’, een inhoudsloze en nietsbeduidende trend die snel weer zou overwaaien. De muziek werd immers niet zelf gespeeld, maar gejat en de teksten gingen over feesten. Bovendien was er een of andere praatpapegaai die wat over de muziek heen liep te ouwehoeren. Daar had je ook geen talent voor nodig.

Maar hiphop bleek het toch langer uit te houden dan werd verwacht. Door de flirts met rock wisten Run-DMC en de Beastie Boys ook het op rock geöriënteerde publiek te bereiken. Maar de Beastie Boys waren maar een stel kwajongens en men vond Walk This Way eigenlijk alleen maar een goed nummer vanwege de medewerking van Aerosmith.

Toen Public Enemy uitkwam met It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back en hun teksten begon te doorspekken met politiek, begon het langzamerhand te dagen dat hiphop toch wel degelijk een muzieksoort was die serieus genomen moest worden.

Boze negers
Maar het was slechts een kwestie van tijd voordat men begon te spreken van ‘boze negers’, en de politieke teksten strookten niet met het entertainment dat men in muziek zocht. 'Het hoeft toch niet altijd over sociale misstanden te gaan?'

Het kan dus raar lopen. Op het ene moment krijg je het verwijt dat je teksten nergens over gaan, even later moet je gaan verdedigen waarom je teksten politiek zijn.

Muzikaal
In de jaren 90 begon het tot de mensen door te dringen dat hiphop wel degelijk muzikaal is. De invloed van hiphop begon zich inmiddels uit te spreiden naar andere genres. Zangeres Sinead O’Connor zei zelfs ooit dat hiphop de muziek van de toekomst was.

Wellicht mede door de enorme populariteit van house besefte men dat elektronische muziek net zo creatief kan zijn als fysieke instrumenten. Daar komt bij dat hiphop ook steeds creatiever en ingenieuzer geproduceerd werd. Hoewel er nog regelmatig geklaagd wordt dat hiphop zo monotoon klinkt en nog erger: 'alle nummers klinken hetzelfde'.

Bitches en niggas
Maar een nieuw probleem kwam om de hoek kijken; gangsta rap. Volgens leken stonden hiphop-teksten bol van de fucks, bitches en niggas, en stoere taal over wapens, moorden en seks.

Het gangsta rap imago blijkt hardnekkig. Het is tenenkrommend om in een willekeurig muziekblad te lezen dat een hiphop-plaat goed is omdat de rapper in kwestie niet prat gaan op zijn criminele verleden.

Maar hiphop wordt ook continu afgerekend op uiterlijkheden. Recensenten die een hiphop-plaat minder goed beoordelen omdat ze toevallig drie keer het woord nigga in een tekst hoorden, of die zich ergeren aan hoe rappers op de hoes poseren. Dat is hetzelfde al een rockband afkraken omdat de gitarist lang haar heeft.

Het ergste was een artikel eerder dit jaar in het Algemeen Dagblad. Daarin bood de krant een handleiding aan voor mensen die een hiphopper wilden worden. Met een belachelijke foto  van een jongen met baggy pants, bubble goose en honkbalpet achterstevoren werd onder meer uitgelegd wat voor gebaren een hiphopper maakt als hij blij dan wel boos is, en hoe je als hiphopper moet lopen. In een poging het artikel wetenschappelijk te onderbouwen had het AD een nietszeggende fysiotherapeut (een kennis van de journalist?) erbij gehaald die de hele hiphop-cultuur onderuit poogde te halen door te zeggen dat de manier waarop hiphoppers lopen funest voor je gewrichten is. Door met je been te slepen zouden je knieschijven namelijk sneller slijten.

Echte instrumenten
Inmiddels is hiphop dus gevestigd en geaccepteerd. Maar diep in de achterhoofden en harten van de mensen is hiphop nog steeds geen volwaardige muziek. Dat blijkt vooral als er een hiphop groep uitkomt die echte instrumenten bespelen. Dan kunnen de de critici hun enthousiasme niet onder stoelen en banken schuiven. En de artiest c.q. band in kwestie hoeft niet eens getalenteerd te zijn, het feit dat ze een instrument bespelen is al genoeg. De loftrompetten over de Postmen en de Fugees waren oorverdovend, maar dat wat deze bands hebben voortgebracht ontstijgt de muzikale middelmaat niet. Een echt fantastische akoestische hiphop band moet ik nog tegenkomen. The Roots is tot dusver de beste.

Hetzelfde geldt voor hiphop artiesten die met andere genres aan de haal gaan. Het resultaat hinkt in verreweg de meeste gevallen op twee gedachten en is zelden een vernieuwing, maar meestal een aaneenschakeling van clichés.

Kortom, de merkwaardige situatie is ontstaan dat hiphop overal aanwezig is, zowel in zijn pure vorm als de commerciële, plus invloeden in andere genres, maar nog steeds ondergeschoven is. Hiphop wordt alleen gewaardeerd als het zo min mogelijk als hiphop klinkt. Het stiefkind van de popmuziek dus.

Dit artikel verscheen eerder in Touch magazine.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten