De Fugees debuteerden in 1994 met Blunted on Reality. Een zeer middelmatig album, dat bij uitkomen al meteen in de vergetelheid raakte. Terecht. Het was dan ook verbazingwekkend toen het tweede album The Score in 1996 werd ontvangen als de terugkeer van Jezus op aarde. Waarschijnlijk door een sluwe promotiecampagne van de platenmaatschappij tuinden de recensenten en vervolgens het publiek in de 'scam' dat de Fugees een uitzonderlijk getalenteerde band was. Een band die aan de haal ging met allerlei genres ("muzikale reis"). Eindelijk was er een hiphop-act die niet gemakzuchtig leunde op samples, maar zelf instrumenten bespeelde. En geen boze negers, ze zongen namelijk ook nog. Genoeg om hen tot genieën te bombarderen.
In hun enthousiasme zag men over het hoofd dat de Fugees per saldo helemaal niet zo bijzonder waren. Een band uit elk ander genre was hier niet mee weggekomen. Tel maar eens op: ze zangkwaliteiten van Lauryn Hill zijn hooguit voldoende, maar ook lang niet altijd zuiver (zeker live niet). Wyclef is als rapper onderontwikkeld, als gitarist matig. Praz rapt hier en daar wat, maar zijn verdere rol is wat onduidelijk. De muziek is verder toch wat te simpel, bevat weinig rijkdom en is grotendeels zelfs saai, monotoon, spanningsloos.
Ironisch genoeg zijn de Fugees op hun best als ze covers spelen. En dat doen ze verdacht veel, en verdacht gemakzuchtig. Ze geven de covers bar weinig eigen invulling. Vergelijk Killing Me Softly bijvoorbeeld maar eens met de versie van Roberta Flack (overigens ook een cover); weinig verschil. En hun veelzijdigheid is in werkelijkheid niet meer dan het knippen en plakken van genreconventies.
Wat de Fugees groot heeft gemaakt, en wat ze slim weten uit te spelen, is dat ze een belofte inhouden (waar ze door alle loftuitingen waarschijnlijk zelf ook in geloven). Hun muziek heeft de schijn van een visie, een complexiteit, een illusie dat de band in de toekomst grote dingen gaat doen. Zo was het solodebuut van Hill (The Miseducation of...) vrij sterk, en kwam ze vorig jaar met een zwaarmoedig akoestisch live-album (MTV Unplugged No. 2.0), vol getergde songs en een heuse huilbui. Doe maar lekker serieus, volgt de rest van de wereld vanzelf. Daar heeft Wyclef ook een handje van; hij loopt op het podium dan wel te schreeuwen, te springen, de handstand te doen, karatetrappen uit te delen en in palen te klimmen. Maar hij neemt ook met een doodserieuze blik zijn gitaar ter hand en duikt in videoclips ook op terwijl hij met een ernstig gezicht zit te spelen. Voeg daar nog eens een vogelvlucht door muzikale genres aan toe, en men trapt erin, men vreet het. Terwijl die belofte maar niet wordt ingelost.
Deze Greatest Hits (Sony Music) zou de wereld weer met beide benen op de grond moeten trekken. Het documenteert uitvoerig het beperkte kunnen van de Fugees. Behalve de verplichte hits Fu-Gee-La, Ready or Not en Killing Me Softly staan er ook diverse - overbodige - remixen op, alsmede live-materiaal. En live tonen de Fugees hun ware gezicht. Dan blijkt dat de zweem van muzikaliteit vooral het product is van eindeloos afmixen in de studio. Vooral schrijnend is Lauryn Hill. Die zingt zo vals, dat de vraag zich opdringt waarom ze ooit een microfoon in haar handen heeft gekregen. En dat is niet een eenmalige misser, die klacht is veelgehoord.
Deze dubbelaar legt de pijnlijke waarheid eindelijk eens bloot. De Fugees waren geen nieuwe muzikale revolutie, geen nieuwe wonderkinderen, maar hooguit een eclectische novelty act. De enige reden waarom deze schijven gekocht mogen worden is om deze auditieve fraude eindelijk eens aan het licht te brengen. De Fugees zijn het onderpand van een lening die nooit wordt terugbetaald.
Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten