 |
| Marvin Gaye en Freddie Cousaert op de zeedijk, 1982. Foto: JJ Soenen/Toerisme Oostende |
Wat deed Marvin Gaye begin jaren ’80 in hemelsnaam in Oostende? Met een audiovisuele wandeling in de Vlaamse badplaats treedt de fan in de voetsporen van de soulzanger.
Lees ook:
Marvin Gaye (41) had niets te verliezen toen hij op een kille 14 februari 1981 – Valentijnsdag – de haven van Oostende binnenstoomde op de pont uit Dover. Het enige dat hij bezat waren de kleren die hij droeg, zijn zoontje Bubby aan zijn hand, een zware cocaïneverslaving en een miljoenenschuld aan twee ex-vrouwen en de belastingdienst. Een gevallen ster van begin veertig met zijn carrière in duigen. Marvin had zijn lot in handen gelegd van een Belg die hij nauwelijks kende, maar hem was komen opzoeken in zijn van dealers, hoeren en ander geteisem vergeven flatje in Londen en beloofde zijn leven en carrière weer op de rails te krijgen. In een winderige badplaats aan de andere kant van de Noordzee genaamd Oostende. Heel wat anders dan het snelle showbizzleven dat Marvin gewend was in Los Angeles. Als een Brusselse cameraploeg hem vraagt wat de superster in hemelsnaam te zoeken heeft in Oostende, houdt zijn antwoord niet over qua enthousiasme: 'Ik ben een wees en Oostende is mijn weeshuis.' Om daar typisch religieus aan toe te voegen: 'Maar waarschijnlijk moet ik hier zijn.'
Vaak wandelde Marvin naar het einde van de pier, om zo dicht mogelijk bij zijn vaderland te zijn. Maar volgens de mensen die hem destijds kenden was Marvin wel degelijk gelukkig in de badplaats, waar de verf afbladdert van de sierlijke herenhuizen en de chique appartementencomplexen aan de Albert-I-promenade. Anders had hij het er niet bijna twee jaar uitgehouden. En hij was van plan terug te keren om er te gaan wonen.
Op deze zonovergoten voorjaarsdag, met strandwandelaars, volle terrassen op de zeedijk en kinderen die op skelters tussen de badgasten door zoeven, is dat niet moeilijk voor te stellen.
Anoniem bestaan
Ondanks publieke optredens bij voetbalwedstrijden van KV Kortrijk en op de Belgische televisie, leidde Marvin een anoniem bestaan in Oostende. 'Nu heeft iedereen in Oostende hem gekend,' zegt Michèle Cousaert, dochter van Freddie Cousaert die Marvin naar de badplaats haalde, sarcastisch. 'Hij kon hier over straat zonder te worden herkend. In de straat vlakbij ons hotel zat een groentewinkel. Marvin liep daar alle dagen met zijn zakken met worteltjes en vlees.'
'Hij kon hier gewoon op straat lopen. Maar in Engeland, my God!' vertelt gitarist Danny Bossaer die met Marvin Gaye op tournee ging. 'Hij had een speciaal securityteam en dat was nodig ook. Na een optreden stonden aan de artiesteningang massa's mensen voor een handtekening. Dan ging hij door de voordeur weg.'
Dat was in Oostende wel anders. De zaal voor het concert dat Marvin gaf in de Kursaal was maar voor de helft vol. 'De Belgische bandscene is nu goed, maar wie had je vroeger? In het casino kwamen Nana Mouskouri en Julio Iglesias. En dan staat er Marvin Gaye', aldus Michèle.
Tegenwoordig koestert Oostende zijn legendarische ex-inwoner, met een heuse digitale Marvin Gaye Midnight Love Tour, een stadswandeling langs de plaatsen waar Marvin woonde, leefde en sportte. Op een iPod wordt het verhaal aan de hand van archiefbeelden en interviews verteld. Zo sta je op de binnenplaats van de Koninklijke Stallingen en zie je op archiefbeelden Marvin daar basketballen. Marvin kwam vaak in het sportcomplex om te trainen.
Maar dat de soulkoning in Oostende woonde waren ze vergeten te vertellen aan de caissière van de Kursaal. 'Een standbeeld van Marvin Gaye?' is haar reactie als we vragen of we even een foto van het bronzen beeld in de hal mogen maken. Door de ruiten achter haar zien we Marvin aan een vleugel zitten. Het beeld werd na de renovatie in 2004 onthuld. 'Ik heb me nooit gerealiseerd dat dat Marvin Gaye was. Ik heb wel altijd gedacht: wie is toch die man achter de piano?'
 |
| Marvin Gaye achter de vleugel in de hal van de Kursaal. Foto: Peter Schong |
Aan de grond
Freddie Cousaert was een man van vele ambachten: een ex-kroeguitbater en -reisleider en inmiddels hotelier. Maar hij was bovenal een muziekliefhebber, die al sinds begin jaren '60 de Londense muziekscene frequenteerde. In de jaren '60 runde hij The Groove, een club in Oostende waar hij soulbandjes liet optreden. The Groove werd het mekka van zwarte muziek op het Europese continent en mensen als Eric Burdon en Rod Stewart wisten hun weg naar de tent te vinden. Ook haalde Freddie Muhammad Ali naar België. Als Freddie verneemt dat soulkoning Marvin Gaye in Londen aan de grond zit, vat hij het plan op om de berooide zanger naar Oostende te halen om hem op te kalefateren en zijn carrière weer op de rails te krijgen.
Marvin wachtte een warme ontvangst bij de familie Cousaert in hun hotel Mercury op de hoek van de Koningsstraat en de Kemmelbergstraat, waar Freddies vrouw Lilliane de verzwakte, gevallen wereldster volpropte met kip en zeebaars. De eerste week sliep Marvin Gaye aan een stuk.
 |
| Marvin at altijd kip. Foto: Fam. Cousaert |
Onafscheidelijk
Vervolgens speelde Freddie weer voor reisleider en bracht de geïnteresseerde Marvin het Vlaamse culturele erfgoed bij. Ook stelde Freddie Marvin voor aan prins Karel, een familievriend en neef van koning Boudewijn die een dorp verderop in Raversijde woonde. Voor zijn verjaardag kreeg Marvin van de Cousaerts een racefiets, waarmee hij op en neer reed naar Middelkerk en Veurne. Marvin was dagelijks joggend te vinden in de duinen en op het strand. Freddie leende Marvin een bedrag van vijf nullen en regelde een gestoffeerde flat voor hem. De twee waren onafscheidelijk. 'We doen alles samen, behalve met elkaar naar bed gaan', zei Freddie altijd.
Freddies jongste dochter Michèle was 'een jaar of negen, tien' toen Marvin naar Oostende kwam. Ze koestert warme herinneringen aan hem, vertelt ze in café Floride, een paar deuren van zijn flat aan de zeedijk waar Marvin wel eens iets zou hebben gebruikt. 'Ik ben veel met hem mee geweest. Mijn ouders hadden een hotel en mijn zus moest hen veel helpen. Dan gingen we naar de duinen of naar de kermis in Brussel, de grootste kermis van België. En dan slapen in de mooie hotels en suites. Voor mij was hij een normale vent die bij ons kwam, zoals zo veel mensen. Hij ging met ons naar trainingen. Zoals een normale man die zich met zijn kinderen bezighoudt in zijn vrije tijd. Als wij onze verjaardagsfeestjes hielden, kwam Marvin binnen met een groot cadeau. En hij zat bij mijn vriendinnetjes. En ook als zijn kinderen verjaardag vierden, dan waren hier boven feestjes, met cadeautjes, fluitjes. Ik herinner me ook dat hij de teksten aan het maken was voor zijn plaat en al die kinderen die daar rondliepen, lawaai maakten, dat hij dan riep: allee, naar buiten! Als we bij hem logeerden in zijn villa in Moere, daar was zo'n ouderwetse grote keuken, bakte hij het ontbijt. Als een normaal mens hè.'
 |
| Marvin op de bank bij de Cousaerts met Michèle en Pascale Cousaert en zoontje Bubby. Foto: Fam. Cousaert |
Joint
De frisse zeelucht en het gezonde sportieve leven deden Marvin zichtbaar goed. Maar of hij helemaal van de drugs af was? 'Hij zal wel eens een jointje gerookt hebben', erkent Michèle. 'Hij deed dat op het toilet. Hij had zo'n klein houten pijpje met een beetje wiet of hasj. Als hij uit het toilet kwam en wij moesten dringend, dan hing daar wel een lucht. Ik herinner me ook dat ik thuiskwam uit school en mijn vader leunend op de schouders van Marvin en iemand anders door de straat kwam, ziek omdat hij van de joint getrokken had. Ze waren een beetje frisse lucht aan het nemen. Maar echt lijnen enzo, neeneeneeneenee. Mijn vader was anti-drugs. Ik weet niet of je toen in Oostende gemakkelijk aan drugs kwam.'
Al claimen verschillende cafés dat Marvin hun etablissement regelmatig frequenteerde, uitgaan deed Marvin nauwelijks in Oostende. In café Zeemansverlangen aan de Dokter Eduard Moreauxlaan in de Vuurtorenwijk (tegenwoordig een nachtwinkel, niet opgenomen in de wandeling), bekend van het potje darts in de documentaire 'Transit Ostend', zou Marvin maar één keer zijn geweest, voor de film.
Seksboekjes
Marvin Gaye schreef 'Sexual Healing', misschien wel zijn allergrootste hit, dan wel in Oostende, buiten zijn Nederlandse scharrel Eugenie Vis stond hij in die tijd droog. 'Ik heb drie jaar in celibaat geleefd, met één uitzondering', zei Marvin later. 'De pers wil horen van orgieën maar ik zal ze verrassen. Ik heb geleefd als een monnik. De waarheid is dat ik niet geïnteresseerd was in seks.'
Zijn biograaf David Ritz schreef in 'Divided Soul' dat zijn flat vol lag met SM-boekjes, maar daar staat Bossaer, die elke avond bij Marvin over de vloer kwam om muziek te maken, niets van bij. Met een verbaasd gezicht: 'Nooit gezien.' Ook volgens Michèle was de werkelijkheid een stuk braver. 'Ik herinner me veel seksboekjes. Als hij weg was braken we in zijn nachtkastje in, daar lagen 'Playboys' en van die toestanden. SM-boekjes? Nee.'
 |
| Marvin woonde in residentie Jane, waar tijdens nachtelijke jamsessies Sexual Healing ontstond. Foto: Peter Schong |
Nachtelijke jamsessies
Residentie Jane op Albert-I Promenade nummer 77 5 hoog staat vandaag de dag leeg. In de haard ligt een half opgebrand houtblok. Op het toilet hangt een vermaning dat mannen zittend moeten plassen. Het was hier in deze flat met uitzicht op zee dat Marvin, inmiddels uitgekocht bij Motown en met een nieuw contract met CBS op zak, begon te werken aan een nieuwe plaat.
Freddie liet plaatselijk gitarist Danny Bossaer komen. 'Marvin had al twaalf gitaristen uitgeprobeerd, maar die waren allemaal niet goed genoeg, of niet naar zijn smaak', vertelt Bossaer in zijn bruine café De Tijd aan de Van Iseghemstraat, vlak achter het casino. Aan de wand prijkt een grote foto van Freddie en Marvin. 'Freddie zei: Danny, doet gij het een keer. Ik zei: Freddie, alsjeblieft. Ik was al 26 en meer een rockgitarist, maar ik ben begonnen als soulgitarist, dus kon ik wel iets van rhythm & blues en jazz. Ik zei tegen Freddie: nee dat ga ik niet doen, en Freddie zei: je gaat het wél doen. Ik kom je halen en dan gaan we naar het appartement. Marvin werkte altijd 's nachts, dus om tien uur voor mijn appartementje: toettoet! Freddie was daar met zijn kar. Nee! Dus we gingen naar de zeedijk, ik kom in dat appartement. 'I'm mister Marvin Gaye, you are Danny?' Ik zei: Yes. Marvin: 'We're gonna start.'
'Ik ben wat met zijn composities gaan meespelen. We waren zeker twee uur bezig en ik zie Freddie met zijn duimen omhoog. Hij zei dat Marvin het goed vond. Ik was nog altijd niet zeker hoor. Rond drie uur 's nachts zei Marvin: 'We're gonna stop.' Ik dacht: het is gedaan met mij. 'Now we're gonna eat something. I'm gonna make some food.' Het was altijd kip. Op verschillende wijzen. Hij kon heel goed koken. Na het eten zei Marvin: 'We're gonna start again.' Toen wist ik pas dat ik aangenomen was.'
 |
| Vrolijke boel in residentie Jane. Met zoontje Bubby. Foto: Fam. Cousaert |
Sexual Healing
Tijdens de nachtelijke jamsessies in residentie Jane ontstond 'Sexual Healing'. Biograaf David Ritz claimde dat hij de songtitel verzon – zoals ook op de hoes vermeld staat – maar volgens Bossaer is dat onzin. Bossaer: 'De eerste Amerikaanse muzikant die naar Oostende gekomen is, is Odell Brown. Een heel goede toetsenist. Dan waren we met drie aan het werk in het appartement. Op een bepaald moment start Odell iets op het keyboard op en ik speel daar op in, Marvin zingt. Een dag later heb ik Marvin op bed zien liggen met twee cassetterecorders. Onze opname, play. En aan de andere kant recording. Hij heeft Sexual Healing op zijn bed gemaakt. Ik was erbij. De tekst heeft hij gemaakt horizontaal, liggend. En dat is de waarheid.'
Echter, er is nog een andere versie. De Belgische toetsenist Donald Pylyser, met wie Marvin vaak jamde, beweerde in 'Het Parool' dat 'Sexual Healing' helemaal niet ontstond in Oostende, maar vijftien kilometer verderop in Moere, bij hem thuis aan de keukentafel.
 |
| Gitarist Danny Bossaer jamde nachtenlang met Marvin in zijn flat en schreef Rockin' After Midnight, maar kreeg daarvoor nooit een credit. Foto: Peter Schong |
Geen credits
Bossaer schreef 'Rockin' After Midnight'. 'Op een bepaald moment tijdens een van die nachten was Marvin eten aan het maken. Ik zat een beetje uit de losse pols te spelen. En Marvin zei tegen mij: 'Hey Danny, keep on playing! Keep on playing!' Hij heeft het fornuis uitgedraaid. Direct achter zijn keyboard, 'keep on playing Danny!' Dat is het nummer 'Rockin' After Midnight' geworden. Omdat ik in feite meer een rockgitarist was, daarom heet dat nummer zo.'
Maar een credit of royalty's voor zijn bijdrage heeft Bossaer nooit gekregen. 'Heel spijtig, Marvin wist mijn familienaam niet. Ik sta op het album als Danny Ash.'
Ook Freddies naam schittert door afwezigheid op de hoes van 'Midnight Love'. 'Dat is erg, want zonder mijn vader was die plaat er niet gekomen', zegt Michèle. 'Die vent zat daar in Engeland aan de grond, aan de drugs. Mijn vader heeft hem hierheen gebracht, alles geregeld, laten sporten, goed eten, gezond leven, geen drugs, geen vrouwen, geen slechte mensen, weer op het goede pad. Mijn vader heeft de grote baas van CBS, Larkin Arnold, gevraagd naar Oostende te komen om te zien in welke conditie Marvin was. Want ze hadden hem opgegeven. En Arnold heeft gezegd: oké, je krijgt een platencontract. Dat moet u echt vermelden in uw artikel: mijn vader heeft Marvin gered op dat moment, anders was hij misschien heel vlug dood.'
Een gouden plaat, daar moest Freddie het mee doen. 'Ik had toen, op dat moment, iemand kunnen laten inhuren om hem kapot te maken... Daar heb ik aan gedacht, verstaat u?', vertrouwde een verbitterde Freddie in 1988 aan 'Oor' toe. Wel hield hij er een carrière als tourmanager van o.a. Bobby Womack, Curtis Mayfield en Rufus Thomas aan over voordat hij in 1998 verongelukte op de fiets.
 |
| Freddie en Marvin waren onafscheidelijk, maar later bekoelde de vriendschap. Foto: Fam. Cousaert |
Achterdocht
Freddie was op een zijspoor geraakt toen de Amerikaanse entourage voet aan wal zette in België voor de opnames van Marvins album 'Midnight Love'. Tegen het einde van zijn verblijf was de relatie tussen Marvin en Freddie verslechterd. Freddie zette de inkomsten weg op een Zwitserse bankrekening en dat wekte Marvins achterdocht. 'Marvin en ik waren partners. We hadden een officiële company. Maar hij dacht dat ik hem belazerde met dat geld in Zwitserland. Hij kon er niet aan komen, daar was hij woedend om. Hij wilde het direct hebben', verdedigde Freddie zich in 'Oor'. 'Maar zo was het afgesproken, ik kon er zelf ook niet aankomen, alleen de boekhouder.'
Erop of eronder
Met Amerikaanse muzikanten, onder wie Marvins vaste gitarist Gordon Banks en zijn oude mentor Harvey Fuqua, werd het album 'Midnight Love' opgenomen in Studio Katy in Ohaine bij Waterloo. Voor Marvin Gaye was het erop of eronder: het werd een commerciële plaat om de schulden af te lossen en zijn carrière te redden: een flop zou betekenen dat niemand ooit nog geld in Marvin Gaye wilde steken. 'Sexual Healing' werd een monsterhit in het najaar van 1982. Marvin moest naar Amerika om zijn plaat te promoten en een Grammy in ontvangst te nemen, om nooit meer terug te keren naar Oostende. Onder druk van de showbusiness viel hij al snel ten prooi aan zijn oude demonen. We kennen allemaal de afloop.
Met dank aan Pascale Cousaert, Pieter Hens (Toerisme Oostende), Michel Libeert en Lecomte.
Midnight Love Tour
Marvin Gaye Midnight Love Tour – Meer informatie: www.marvingaye.be en www.visitoostende.be De benodigde iPod is voor 5 euro te huur bij het verkeersbureau tegenover het casino op Monacoplein 2.
Tony Soprano
Al jaren is er sprake van dat er een film komt van Marvin Gaye's periode in Oostende, geregisseerd door Julien Temple ('The Filth and the Fury'), met Jesse L. Martin als Marvin en niemand minder dan James Gandolfini, beter bekend als Tony Soprano, als Freddie. Michèle ziet het helemaal voor zich. 'Soms komt Tony Soprano de trap af met zijn peignoir aan, dan is hij helemaal mijn vader. Die dikke buik, heel mijn vader. Hij zou perfect zijn.' Maar verder is ze sceptisch over het project. 'Het gaat over ons, maar niemand van dat hele filmgedoe heeft aan ons één vraag gesteld. Je moet toch eerst praten met de mensen die erbij waren? Ik zie die film niet gebeuren of het zal een heel verkeerd verhaal zijn.' Marvins weduwe Janis Hunter probeert de film te verhinderen omdat Marvin Gaye te negatief zou worden afgeschilderd. De huidige status van het project is onbekend.
Marvin Gaye in Oostende weergeven op een grotere kaart
Marco Raaphorst maakte een audiodocumentaire over het pionierswerk van Marvin Gaye met de Roland TR-808 drumcomputer op Sexual Healing:
Dit artikel verscheen eerder in De Nieuwe Pers.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten