donderdag 7 juni 2018

John Lydon: 'Punk is verworden tot een cliché'


John Lydon (Foto: Shell Smith)

John Lydon (62), beter bekend als Johnny Rotten van de Sex Pistols, is de godfather of punk. Maar met het genre heeft hij niks meer op. ,,Punk is een beperkte, geüniformeerde manier van denken geworden.'' 

Er was eens een tijd dat je je ouders in de gordijnen kon jagen met muziek. De ideale band die zich daarvoor leende waren de Britse punkers de Sex Pistols. Met subversieve krakers als Anarchy in the UK ('I am an anti-Christ, I am an anarchist') en God Save the Queen ('God save the queen, the fascist regime'), gebracht met een uitgekiende dosis wangedrag, werd de groep midden jaren 70 gezien als een gevaar voor de samenleving.



Wie had veertig jaar geleden kunnen bedenken dat de iconoclastische zanger John Lydon (62) nog eens in de race zou zijn voor het Eurovisie Songfestival? Hij schopte het in de Ierse voorronde (Lydons ouders waren Iers) tot de laatste tien, maar werd afgewezen. ,,Ik had graag die verantwoordelijkheid op me genomen. Ik zag het als een uitdaging om mee te doen aan de dufste competitie die er is", giechelt Lydon, die zowel een Brits, een Iers als een Amerikaans paspoort bezit en al decennia in de VS woont. ,,Ik had de kans om iets ten goede te veranderen. Public Image is precies het soort band dat de ogen van mensen kan laten openen. Maar een hotemetoot van de Ierse omroep besloot in ons nadeel. What a pity! Het hangt altijd af van de seniele delinquenten die het voor het zeggen hebben. Het probleem was of ik wel kon omgaan met een groot publiek. Of ik live optreden niet eng zou vinden? Na veertig jaar vraag je dat aan mij?! Sommige mensen op machtsposities hebben hun hoofd diep in het zand gestoken, als die niet in hun achterste zit. Maar ik ben volgend jaar weer beschikbaar. Ik ben vastberaden. Ik heb de barst in het raam gezien, ik ben als een spin die er graag doorheen kruipt."

Geestig


In zijn jonge jaren ontaardden interviews met Lydon nog wel eens in scheldpartijen, maar aan het gegrinnik door de hoorn te horen heeft hij vandaag een goed humeur en blijkt hij een geestige gesprekspartner. Misschien was zijn onhandelbare gedrag vroeger ook een beetje spielerei. De Sex Pistols waren een ogenschijnlijk zooitje ongeregeld; georganiseerde chaos. Zeker is dat het punkicoon controverse aan zijn kont heeft hangen als een hondenketting aan een portemonnee. ,,Ik hoef er niet eens wat voor te doen. Dat is de kracht van het woord, denk ik. Mijn uitspraken hebben grote betekenis voor veel mensen. Een paar mensen vinden dat niet leuk, die zien verandering aan de horizon en dus moeten ze er korte metten mee maken."

Houdt u ervan te provoceren?

,,Dat weet ik niet. Het zit zo: neem Gil Scott-Heron, The Revolution will not Be Televised. En The Last Poets, voorlopers van de rap. Moedige commentaren die met de tijd juist zijn gebleken. Over positief denken gesproken. Ze hadden geen succesvolle carrière, maar wel een positief effect op de mensen die naar hen luisterden. Dat is gezond. Ik heb een heel opwindende platencollectie door zulke mensen. De tijd heeft uitgewezen dat ik gelijk had. Ik klets niet uit mijn kont, ik spreek duidelijk en bewust en ik zit er meestal niet naast. Mijn ideeën zijn geen meningen, ze zijn weloverwogen, gestoeld op feiten, research en realiteit. En menselijkheid." Hij lacht: ,,Als er ooit iemand familiewaarden predikte, was ik het wel."


 "Als iemand familiewaarden predikte, 
was ik het wel"

De Sex Pistols bestonden maar twee jaar, maar hun invloed is gigantisch. Hun enige plaat Never Mind The Bollocks (1977) is een historisch rockmonument. Ze waren het grote voorbeeld voor toonaangevende groepen als Joy Division, The Clash, Nirvana en Oasis. Nog steeds zijn de Pistols de beroemdste en beruchtste punkband aller tijden.

,,Ach, het is eigenlijk een groot ongeluk", relativeert Lydon zijn belang voor de popmuziek. ,,Je vergaart kennis, je pakt aan en omarmt wat je op je pad vindt en overwint de situatie, dat is wat ik heb bereikt in mijn leven. Sinds ik een ernstige ziekte (hersenvliesontsteking, red.) in mijn jeugd heb overleefd, ben ik overal voor in, vrienden! Ik neem geen genoegen met nee."

Trots


,,Ik ben trots op wat ik heb bereikt, maar niet té trots", vervolgt Lydon. ,,Ik schep er niet over op. Ik loop niet op straat zo van 'kijk mij eens!' Ik ben meer van: 'kijk eens wat ik gá doen'."

Tegenwoordig heeft Lydon nog maar weinig met het punkgenre. ,,Punk is verworden tot een cliché, een steriele, beperkte, geüniformeerde manier van denken. Het concept was voor mij 'do it yourself' en doe het zo eerlijk mogelijk. Dat kan niet als je je bezighoudt met het emuleren van een categorie. Voor mij zijn de enige echte punks degenen die totaal niet klinken zoals wij vroeger. Het concept van 'do it yourself' is nog steeds relevant en excellent.

Lydon: ,,Ik zou mezelf nooit laten beperken door bepaalde regels. Regels zijn er om te leren en vervolgens te negeren. Ze maken je wijzer omdat je ervan wegloopt, terwijl de dommen er troost in vinden. Dat is veelzeggend. Zo scheid je het kaf van het koren."

Is een nieuwe punkrevolutie nodig?

,,Niet specifiek met die titel. Maar de jeugd moet zeker hun eigen stem vinden. Er gebeurt weinig spannends. Je hebt nu die banale band, ze zijn zo saai dat ik niet eens hun naam kan onthouden, Clear Day of iets dergelijks. Het is onbeduidend, langdradig, het gaat nergens over. Het gaat alleen maar om geld verdienen met prettig gehonk, gepiep en geluidjes. Mensen worden vertroeteld voor een vals gevoel van veiligheid. Het is troep."

U bedoelt Green Day?

,,O zij, dat zijn niet meer dan kleerhangers voor leren jasjes."

U vindt hen geen echte punkers?

,,Ze zijn überhaupt niets. Ze hebben zelf nooit vastgesteld wat ze zijn. Ze schikken zich naar een code van kleding en stijl, die niet belangrijk en relevant is. Als ik een uniform aan wil, ga ik wel het leger in."



Op de rokende puinhopen van de Sex Pistols richtte Lydon in 1978 de pionierende post-punk/new wave-formatie Public Image Ltd. (PIL) op, waarmee hij een verbinding zocht tussen punk, artrock en dubreggae. Zondag speelt PIL in het Paard. Lydon wil flink uitpakken voor de veertigste verjaardag van de band, met een boxset, een documentaire en een nieuw album. ,,We gaan op tournee om geld te verdienen zodat we onze nieuwe plaat kunnen opnemen. We leven buiten wat we the shitstem noemen, we zijn onafhankelijk en moeten zelf het geld bij elkaar schrapen. Maar zo blijven we gezond en onbesmet." Nieuwe nummers zullen in het Paard nog niet te horen zijn, 'want er zijn veel PIL-imitators die staan te popelen om onze nieuwe muziek af te pakken'.

Van de oorspronkelijke samenstelling is veertig jaar later alleen Lydon nog over. Een reünie met oud-gitarist Keith Levene en ex-bassist Jah Wobble sluit hij uit. ,,Waarom zou ik zoiets dwaas doen? Als zij weg wilden, tot ziens! Ik ben niet het type om achterom te kijken."

"Als we vrienden willen blijven 
is de enige manier 
dat de Sex Pistols niet meer samenwerken"

Bandreünies zijn tegenwoordig in. In de jaren 90 waren de Sex Pistols een van de eerste bands die weer samenkwam. Maar voor Lydon is dat niet voor herhaling vatbaar. ,,Als we vrienden willen blijven, is de enige manier dat we niet meer samenwerken. We zochten toen naar vriendschap. Maar het duurde te lang en het dreef ons juist verder uit elkaar. Dat is een levensles: je kunt niet teruggaan en je jeugd opnieuw beleven. Alle oude oorlogswonden worden weer opengereten. Sorry fans, maar onze menselijkheid weegt zwaarder. We zijn geen zeeleeuwen die een kunstje vertonen. 'Arf arf! Waar is mijn bal?'"

Dit artikel verscheen eerder in het Algemeen Dagblad.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten