vrijdag 14 april 2006

Wordt Iran de nieuwe oorlog van Amerika?

Gerespecteerde Amerikaanse media reppen over concrete aanvalsplannen voor Iran. Een nieuwe oorlog lijkt steeds dichterbij te komen. Mogen we binnenkort bommen op Teheran verwachten?

Het is geen nieuws dat het Amerikaanse ministerie van Defensie voortdurend papieren aanvalsplannen ontwikkelt, voor het geval dat. Maar het groeiende aantal uitgelekte berichten over aanvalsplannen wijst doorgaans op een op volle toeren draaiende oorlogsmachine.

Het gezaghebbende tijdschrift The New Yorker berichtte afgelopen weekend dat de Verenigde Staten de voorbereidingen voor een aanval opgevoerd hebben. Een van de opties is een tactische kernaanval op een van de Iraanse ondergrondse atoomreactors.

Eveneens vorig weekend schreef de Washington Post dat de VS overwegen beperkte bombardementen uit te voeren op de Iraanse reactors, of een uitgebreidere bommencampagne die ook gericht is op militaire en politieke doelwitten. Er kleven echter veel haken en ogen aan een aanval en die zal niet op korte termijn plaatsvinden, tekent de Post aan.

Geen theoretische oefening

Ray McGovern, een vooraanstaande voormalige CIA-analist die 27 jaar voor de inlichtingendienst werkte en dagelijks de presidenten Reagan en Bush senior briefte, ziet duidelijke tekenen dat de VS druk bezig zijn een aanval voor te bereiden. Hij wijst op de spionagevluchten die de VS uitvoeren boven Iran.

“Dit is geen theoretische oefening. Het gaat om planning, volgorde van gevechten, grensoverschrijdingen. Dat is precies wat je uittest voor je oorlog gaat voeren, of luchtaanvallen gaat uitvoeren op Iraanse kerninstallaties.”

Op zijn beurt laat Iran zijn tanden zien en voert de laatste weken rakettesten uit. Dat kan erop wijzen dat Teheran ernstig rekening houdt met een Amerikaanse aanval.

Drie fases
Volgens Sam Gardiner, een voormalige Amerikaanse luchtmachtkolonel en een expert op het gebied van militaire strategie, zijn er veel signalen dat de Amerikaanse regering een aanval op Iran voorbereidt. Het proces vertoont hetzelfde patroon als de aanloop naar de oorlog in Irak, en voltrekt zich in 3 fasen.

“De eerste fase is de voorbereidingsfase voor Amerika om Iran onder druk te zetten. In de tweede fase probeert de VS de wereld ervan te overtuigen dat er iets moet gebeuren. In de derde fase wordt er iets gedaan. We zitten nu tussen de voorbereidings- en de marketingfase.”

Heeft president Bush dan niet geleerd van zijn fouten in Irak?

Messiaans
“Waar ik me zorgen om maak is dat Bush op dit moment denkt dat zijn opvolger het niet doet, en hij het zelf maar moet doen. Een beetje Messiaans”, zegt Amerika-deskundige Willem Post. “Bush denkt aan zijn erfenis. Zijn erfenis van Irak is natuurlijk dramatisch. Misschien denkt hij: ‘als ik het Iraanse atoomprogramma weet uit te schakelen, en misschien de regering kan destabiliseren doordat de middenklasse in opstand komt, misschien kan ik dan de mislukking van Irak uitwissen’.”

Beschadigde oorlogspresident
Maar hoeveel macht, of liever gezegd gezag heeft president Bush nog om zich in een nieuw militair avontuur te storten? De ‘war president’ is beschadigd. Zijn populariteit is tot een historisch dieptepunt gekelderd door de uitzichtloze situatie in Irak.

Het is dus zeer de vraag of er draagvlak en ruimte is voor een oorlog tegen Iran. De bezettingen van Afghanistan en Irak vergen al het uiterste van het Amerikaanse leger. Het Pentagon voelt daarom weinig voor nog een oorlog.

Irak vormt bovendien een flinke aanslag op de schatkist. De foutieve inlichtingen, of zelfs valse voorwendselen waarmee de regering het Congres overhaalde om voor de invasie van Irak te stemmen, zijn een deuk in de geloofwaardigheid en Bush moet goed beslagen ten ijs komen wil hij goedkeuring voor een aanval op Iran krijgen. Bovendien kleven er zo veel risico’s aan een aanval, dat de Senaat en het Huis van Afgevaardigden het niet aandurven, of het middel erger achten dan de kwaal.

Op de onvoorwaardelijke steun van de Republikeinen kan Bush niet meer rekenen. Met de tussentijdse verkiezingen voor de deur willen de Republikeinen in het Congres zo min mogelijk met de impopulaire president geassocieerd worden. Bush’ partijgenoten hebben met diverse wetsvoorstellen al tegen hem gerebelleerd.

Post wil echter niet uitsluiten dat het Congres toch groen licht geeft voor een aanval. “Als je nuchter denkt krijgt Bush de oorlogsverklaring nooit door het Congres. Maar er is verschil tussen een oorlogsverklaring en militaire actie. Hij kan het Congres ervan overtuigen voor actie te stemmen als Iran een bom heeft. Hij kan de War Powers Act gebruiken, die geeft hem 60 dagen om zo’n militaire actie uit te voeren. Duurt het avontuur langer, dan moet hij een oorlogsverklaring indienen. Dus als Bush per se militaire actie tegen Iran wil, is er speelruimte.”

Hezbollah
Het zal moeilijk worden de handen op elkaar te krijgen voor een aanval, omdat aan een invasie van Iran veel grotere risico’s kleven dan aan Irak. De VS zullen de toorn van de islamitische wereld over zich afroepen, wat kan leiden tot een toename van moslimterrorisme. Iran heeft de controle de internationale terreurorganisatie Hezbollah, die zich nu nog koest houdt maar bij een aanval actief zal worden. Waarschijnlijk zal het Iraanse volk zich tegen de Amerikaanse vijand keren, wat het regime juist versterkt.

De gevolgen in de internationale gemeenschap zullen enorm zijn voor de VS, zegt Dick Leurdijk, VN-deskundige van het instituut Clingendael. “Sinds de invasie van Irak zijn de verhoudingen in de wereld al zeer instabiel. Dat heeft gevolgen voor de positie van de regering-Bush zelf, maar dat heeft ook repercussies voor de verhoudingen tussen de VS en Europa, het leidt tot politieke onrust in het Midden-Oosten, om nog maar niet te spreken over de consequenties voor de relatie tussen het westen en de islamitische wereld.”

Veiligheidsraad

Eerst moet afgewacht worden wat de VN-Veiligheidsraad gaat doen. Die heeft Iran 30 dagen gegeven om openheid van zaken te geven. Leurdijk: “De VS hebben er belang bij om in de Veiligheidsraad op één lijn te zitten te zitten met Rusland en China, die allebei vetorecht hebben. Ze willen allemaal dat Iran openheid van zaken geeft aan het IAEA.”

Cruciaal wordt de rapportage van IAEA-directeur Mohamed el-Baradei over zijn bezoek aan Teheran. “Als el-Baradei terugkomt en op 28 april aan de Veiligheidsraad rapporteert dat zijn bezoek niets heeft opgeleverd, breekt een nieuwe fase aan. Dan moet de Veiligheidsraad beslissen of er sancties ingesteld worden. Rusland en China zijn daar tegen. Dan kunnen de VS alleen komen te staan.”

De Amerikaanse regering maakt zich klaar voor een aanval. De diplomatie is echter nog niet uitgeput en in Washington en de VN-Veiligheidsraad moet nog heel wat gewikt en gewogen worden. Voorlopig roeren de monden zich maar zwijgen de kanonnen.


Dit artikel verscheen eerder op Planet.nl.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten