 |
| Gary Lucas in Havana in december 2012. Foto: Gary Lucas |
Gary Lucas speelde in The Magic Band van Captain Beefheart. Zondag 17 februari speelt de gitarist in Paradiso de muziek van Beefheart zonder de Captain en zonder The Magic Band, maar met het Metropole Orkest. "Het zijn geen heilige geschriften."
Het is al ruim dertig jaar geleden dat Don Vliet, alias Don Van Vliet, zich gefrustreerd uit de muziekindustrie terugtrok in zijn camper in de Mojavewoestijn, om zijn energie voortaan beter te besteden aan schilderen, beeldhouwen en dichten. Vliet, die zich vanwege Nederlandse voorouders en zijn bewondering voor Vincent Van Gogh ‘Van’ aan zijn naam toevoegde, was niet alleen muzikant, maar ook een kunstenaar wiens talent als kind al opviel. Captain Beefheart liet de wereld een erfenis na van volstrekt eigenzinnige avant-garde woestijnblues. Zijn meesterwerk Trout Mask Replica (1969) is een rockklassieker. Een groot publiek vond Beefheart niet, commercieel leidde hij een marginaal bestaan. "Mijn muziek wordt het beste geconsumeerd in een koffiesetting, want mensen slaapwandelen", citeert Gary Lucas zijn oude baas.
Godfather van de punk
Toch was Captain Beefhearts invloed groot, zelfs drie decennia na zijn zwanenzang Ice Cream for Crow (1982) en twee jaar na zijn dood. „Hij was de godfather van de punk, gasten als Johnny Rotten wijzen allemaal naar Beefheart”, zegt Gary Lucas (1952), die in de laatste fase van Captain Beefhearts muzikale carrière in zijn band zat en overigens later ook met Jeff Buckley samenwerkte.
„De eerste keer dat ik Captain Beefheart eind jaren ’60 hoorde, vond ik het de meest frisse, avontuurlijke muziek die ik ooit had gehoord. Beefheart maakte baanbrekende muziek, die klonk totaal uniek. Deze was geworteld in de blues en freejazz, maar de manier waarop hij dit samensmolt was niet te evenaren”, vertelt Lucas nog altijd onverminderd enthousiast. „Die man ademde muziek, poëzie en kunst. Hij was een jeugdtalent als beeldhouwer. Hij sliep zelden en schreef zo twintig briljante gedichten per dag. Daarom wil ik mensen eraan herinneren welk een gigant op deze aardbol heeft rondgelopen.”
Na-apen
The Magic Band werd tien jaar geleden heropgericht om Beefhearts muziek te blijven spelen - zonder de Captain zelf welteverstaan. Lucas maakte er ook deel van uit, maar ging zijn eigen weg. „Hun benadering vond ik niet stimulerend, het werd saai. Ik prefereer mijn eigen Beefheart-project dat niet neerkomt op na-apen. Ik wil geen retro, ik wil vooruit.”
Beefheart-puristen zijn dus gewaarschuwd, zij hebben zondag niets te zoeken in Paradiso. „Ik wil niet de muziek noot voor noot precies naspelen. Ik denk dat Don dat ook zo gewild zou hebben, hij speelde live ook nooit precies als op de plaat. Het zijn geen heilige geschriften, maar een springplank voor nieuwe muziek.”
Die logica lijkt ook de deelname van soulzangeres Nona Hendryx (Patti LaBelle) - die overigens ook een stevige rockachtergrond heeft - aan het concert te verklaren. Maar volgens Lucas is die keuze minder vergezocht dan het op het eerste gezicht lijkt. "Don zei altijd: ik klink als een zwarte vrouw. En dat is waar. Luister maar naar My Human Gets Me Blues op Trout Mask Replica."
Psychologische terreur
Captain Beefheart was berucht om de psychologische terreur waaraan hij zijn bemanning onderwierp. Voor Lucas telt de muziek en niet de slechte herinneringen. Aan zijn gecompliceerde relatie met
zijn mentor wil hij niet al te veel woorden vuil maken, daarover is al genoeg geschreven. „Het was lonend maar ook uitputtend om in zijn gezelschap te verkeren. Don zei altijd: ‘Ik verplaats veel water’. Hij zoog de zuurstof uit een kamer, ik wilde vrij kunnen ademen. Toen hij geen platen meer wilde maken heb ik hem nog geholpen om voet aan de grond te krijgen in de kunstwereld. Daarna heb ik de banden verbroken. Ik wilde niet zijn kunstpooier zijn. Ik was daar om muziek te maken.”
The World of Captain Beefheart – Gary Lucas, Nona Hendryx e.a. & Metropole Orkest o.l.v. Anthony Weeden. Paradiso, zondag 17 februari.
www.garylucas.com
Dit artikel werd geschreven voor De Persdienst (DPd) en verscheen eerder in De Gelderlander.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten